Tại hội nghị Build 2025 vừa qua, Microsoft đã gây bất ngờ lớn khi giới thiệu một trình soạn thảo văn bản dòng lệnh (command-line text editor) hoàn toàn mới mang tên “Edit”. Được lấy cảm hứng từ chương trình MS-DOS Editor kinh điển từ những năm 1990, “Edit” sẽ sớm trở thành một ứng dụng tích hợp sẵn trong Windows, mang đến một lựa chọn mã nguồn mở, hiện đại và dễ tiếp cận cho các nhà phát triển và người dùng nâng cao.
Trong thông báo chính thức, Microsoft chia sẻ: “Chúng tôi giới thiệu một trình soạn thảo văn bản dòng lệnh, Edit trên Windows, có thể truy cập bằng cách chạy ‘edit’ trong command line. Điều này cho phép các nhà phát triển chỉnh sửa tệp trực tiếp trong dòng lệnh, duy trì quy trình làm việc hiện tại và giảm thiểu việc chuyển đổi ngữ cảnh. Hiện tại, nó là mã nguồn mở và sẽ có bản xem trước trong Chương trình Windows Insider trong những tháng tới.”
Giới Thiệu Chung về Microsoft Edit: Hiện Đại Hóa Trải Nghiệm Dòng Lệnh
Microsoft Edit được thiết kế để mang lại cảm giác quen thuộc cho bất kỳ ai từng sử dụng các trình soạn thảo dòng lệnh như Nano hoặc thậm chí Notepad. Giao diện của nó có thanh menu ở trên cùng và thanh trạng thái ở phía dưới để hiển thị thông tin tệp, tạo sự trực quan hơn so với Vi/Vim phức tạp. “Edit” hỗ trợ mở các tệp văn bản thuần túy để xem và chỉnh sửa cơ bản, đi kèm với các tính năng hữu ích như Tìm kiếm & Thay thế (Find & Replace) và tùy chọn ngắt dòng (Word Wrap).
Giao diện Microsoft Edit trên Windows Terminal hiển thị thông điệp "hello world".
Một điểm đáng chú ý là “Edit” có kích thước cực kỳ nhỏ gọn, chỉ dưới 250kB, và được viết hoàn toàn bằng ngôn ngữ lập trình Rust. Mã nguồn của “Edit” hiện đã có sẵn trên GitHub dưới Giấy phép MIT, điều này không chỉ thể hiện cam kết của Microsoft với cộng đồng mã nguồn mở mà còn mở ra khả năng “Edit” có thể được chuyển đổi (port) sang các hệ điều hành khác trong tương lai.
Lý Do Microsoft Phát Triển “Edit”: Giải Pháp Cho “Cơn Ác Mộng” Vim?
Khi có rất nhiều trình soạn thảo dòng lệnh khác hiện có, câu hỏi đặt ra là tại sao Microsoft lại tạo ra một cái mới? Bài đăng trên blog của hãng đã giải thích chi tiết: “Nhiều bạn có lẽ đã quen thuộc với meme ‘Làm thế nào để thoát Vim?’. Mặc dù việc học câu thần chú thoát khỏi Vim tương đối đơn giản, nhưng chắc chắn không phải ngẫu nhiên mà điều này thường trở thành một trở ngại cho các lập trình viên mới và cũ. Vì chúng tôi muốn tránh điều này cho một trình soạn thảo mặc định tích hợp sẵn […], điều này đã giới hạn các lựa chọn của chúng tôi vào danh sách các trình soạn thảo hoặc không có hỗ trợ chính thức cho Windows hoặc quá lớn để đóng gói cùng với mọi phiên bản của hệ điều hành. Kết quả là, Edit đã ra đời.”
Tùy chọn Word Wrap trong Microsoft Edit giúp tối ưu hiển thị nội dung.
“Edit” được thiết kế để trở thành một trình soạn thảo dòng lệnh đơn giản, dễ sử dụng, giải quyết vấn đề phức tạp khi làm quen với các công cụ như Vim mà không làm mất đi hiệu suất của môi trường dòng lệnh.
Di Sản MS-DOS Editor và Bước Tiến Mới của Windows
Trình soạn thảo “Edit” mới là sự kế thừa tinh thần của MS-DOS Editor, một trình soạn thảo văn bản mặc định của MS-DOS từ năm 1991, sau đó trở thành một chương trình độc lập trong Windows 95 như một lựa chọn thay thế cho Notepad. MS-DOS Editor tồn tại trong mọi phiên bản 32-bit của Windows, bao gồm cả Windows 10. Tuy nhiên, nó không bao giờ được đóng gói trong các phiên bản Windows 64-bit vì chúng không thể chạy các chương trình 16-bit. Với việc Windows 11 chỉ có sẵn dưới dạng hệ điều hành 64-bit, MS-DOS Editor đã bị loại bỏ hoàn toàn. “Edit” mới của Microsoft lấp đầy khoảng trống này, mang lại một công cụ tương tự nhưng hiện đại hơn và tương thích hoàn toàn với kiến trúc Windows mới.
Cách Thức Tải và Trải Nghiệm Microsoft Edit Ngay Hôm Nay
Hiện tại, ứng dụng “Edit” chưa có sẵn thông qua các kho gói như winget. Tuy nhiên, bạn có thể tải xuống phiên bản sớm nhất từ trang GitHub releases chính thức của Microsoft. Sau khi tải về, bạn cần chạy nó bên trong thư mục đã giải nén, hoặc sao chép tệp nhị phân (binary) edit vào một thư mục đã được thêm vào biến môi trường PATH của hệ thống để có thể truy cập trực tiếp từ bất kỳ đâu trong Command Line.
Microsoft cho biết “Edit” sẽ được triển khai tới các bản dựng Windows Insider trong “những tháng tới”, và sau đó sẽ được đẩy tới tất cả các PC chạy Windows 11.
“Edit” là một bổ sung đáng giá cho hệ sinh thái công cụ dành cho nhà phát triển Windows, hứa hẹn mang lại trải nghiệm chỉnh sửa dòng lệnh hiệu quả và thân thiện hơn. Với tính chất mã nguồn mở và sự ủng hộ của Microsoft, đây chắc chắn là một công cụ đáng để theo dõi và trải nghiệm.
Tài liệu tham khảo:
- Microsoft DevBlogs
- Windows Developer Blog
